Rataj - Malak Grażyna , GIMNAZJUM w Janikowie
Wygocka  Maria , SP  Warlubie

Temat : Wzajemne  związki  między  Polską  a  innymi  państwami

             europejskimi  w  przeszłości .

I.   Cele :
·     kształtowanie  i  rozwijanie  świadomości  tożsamości  opartej  na   wspólnym  dziedzictwie , poszanowaniu  kulturowej odmienności
·     poznawanie  historii  krajów , regionów  i  nacji  w  epoce  renesansu, romantyzmu , baroku  i  oświecenia
·     budzenie  szacunku  dla  postępu  w  krajach  europejskich
·     znaczenie  twórczych  zasług  wybitnych  ludzi  tych  epok  dla  rozwoju  umysłowego  wielu  pokoleń  Polaków  i  Europejczyków
·     ukazanie  związków  historii  Polski  z  historią  powszechną  czynną   postawa  Polaków  w  walce
 “o  wolność  waszą  i  naszą “
·     rozwijanie  umiejętności  związanych  z  pracą  w  grupie
·     ćwiczenie  umiejętności  korzystania  z  różnych  źródeł  informacji  i    ich  selekcji

II. Metody :
·     studium  przypadku
·     analiza  map
·     praca  z  materiałami  źródłowymi
·     uczenie  się  współpracy

III. Środki  dydaktyczne :
·     mapy  danych  epok
·     napisy - “wizytówki  epok “
·     materiał  pomocniczy  nr 1 ( pakiet  ed. “Europa  na  co  dzień “
·     płyta  CD. - ROM- u ( pakiet  ed. “Europa  na  co  dzień “ )
·     stroje  epok ( wykonane  przez  uczniów )
·     “ Victor - ośmioklasista “ ( czasopismo  młodzieżowe )
·     “Słownik  szkolny - terminy  i  pojęcia  historyczne “ , WSiP , Warszawa  1990

IV. Wprowadzenie:

Bez  poznania  wydarzeń  przeszłości , budzących  czasami ciekawość  i  spory , trudno  jest  zrozumieć  sprawy  dnia   dzisiejszego  i  wyzwania  przyszłości . Zapewne  trafnie  ujął tą  myśl  polski  poeta  Cyprian  Kamil  Norwid  mówiąc , że  historia  to  “dziś  -  tylko  cokolwiek  dalej “ .       
U progu  XXI  wieku , gdy  propagujemy  zintegrowaną  Europę , należy  uzmysłowić  jej  młodym  obywatelom  , że  podczas  burzliwych  kart  historii  byliśmy  i  jesteśmy  w  Europie . Wybitni Polacy  , jak  np. Adam  Mickiewicz , Juliusz  Słowacki , Henryk Dąbrowski  czy  Józef  Bem  jeszcze  do  dziś  rozsławiają  imię Polski  nie  tylko  w  Europie , ale  i  na  świecie .Historii  uczymy  i  po  to , aby  poznać  przeszłość , zrozumieć  teraźniejszość  i  umieć   kształtować  przyszłość . Pięknie  określił  to  Adam  Asnyk :

                                       “ Szukajcie  prawdy  jasnego  płomienia ,szukajcie  nowych  nieodkrytych  dróg ,

                                          ale  nie  depczcie  przeszłości  ołtarzy, choć  sami  macie  doskonalsze  wznieść .

                                          Na  nich  się  jeszcze  święty  ogień  żarzy,

                                          i  miłość  ludzka  stoi  tam  na  straży  i  Wy winniście  im  cześć “ .

V. Przebieg  scenariusza (  4 godz. ) :

1. Pogadanka  na  temat :
·     W  jakim  wieku  żyjemy ?
·      Ile  lat  istnieje  państwo  polskie ?
·      Podaj  przykłady  wydarzeń  z  historii  Polski ?
·      Czy  wiecie  co  w  tym  czasie  działo  się  w  Europie ( uczniowie  podają  przykłady  wydarzeń , daty  n-l  koryguje  ,  uzupełnia  wypowiedzi  )

2. Zapowiedź  tematu  lekcji : 
Na  dzisiejszej  lekcji  rozpoczniemy pracę  nad  poznawaniem  dorobku  kulturowego  Europejczyków   
w  dobie  renesansu , romantyzmu , baroku  i  oświecenia.        
(  n - l  zawiesza  w  klasie  hasła  epok  : 

             “ Wiek  XVI -  renesansowa  Europa “

             “  Wiek  XVII - barokowa  Europa “

             “   Wiek  XVIII - oświeceniowa  Europa “

             “   Wiek  XIX  -  romantyczna  Europa “  ) .         
-  wyjaśnia , że  uczniowie  będą  pracować  w  4  zespołach   nad  poszczególnymi  epokami .

3. Przydział  zadań  i  praca  w  grupach :

       zespół  I  : przygotuje  zadania  związane  z  Europą okresu romantyzmu

·     definicja  romantyzmu
·     polski  romantyzm - krótka  historia , daty ( 1815 , 1882, 1830 ,1846 , 1848, 1863 ) i  wydarzenia  z  nimi  związane , obrazy W. Kossaka
·     przedstawić  mapę  ziem  polskich  tego  czasu  z  zaznaczeniem ośrodków  ważnych  wydarzeń  kulturalnych  i  społecznych      ( Wilno , Warszawa , Kraków , Żelazowa  Wola )
·     wybitne  osobistości  i  ich  dzieła ( Adam  Mickiewicz , Juliusz Słowacki , Cyprian  Kamil  Norwid , Aleksander  Fredro )
·     romantyzm  w  Europie , wydarzenia  historyczne ( kongres wiedeński , Święte  Przymierze , rewolucja  w  Belgii , powsta nie  we  Włoszech , Wiosna  Ludów )
·     sylwetki  wybitnych  romantyków  europejskich :  Lord  Byron, H. Balzac , Wiktor  Hugo , Fryderyk  Schiller , Johann  Goethe.

                    zespół  II  przygotuje  zadania  związane  z  epoką  renesansu  w Europie :

·     definicja  renesansu
·      renesans  w  Polsce , wybitni  twórcy
·      Kraków  ośrodkiem  kultury (  w  roku  2000  stolicą  kulturalną  Europy -  wykorzystanie  materiału  pomocniczego  nr 1)
·     Mikołaj  Kopernik  człowiekiem  renesansu
·      Włochy  kolebką  renesansu

                     zespół III przygotuje  zadania  związane  z  Europą  w  epoce baroku

·     definicja  baroku
·      barokowa  Polska ( wiele  wojen , demokracja  szlachecka “ rozdwojenie  kultury “ - magnateria  i  szlachta  ziemiańska)
·     ośrodki  kultury , np. Wilanów
·      twórcy  epoki
·      barok  w  Europie ( we  Francji , Szwecji, Hiszpanii, Włoszech  - wykorzystanie  płyty  CD.-ROM  z  pakietu )

                     zespół  IV  przygotuje  zadania  związane  z  Europą oświeceniową

·     definicja  oświecenia
·      XVIII  wiek - wydarzenia  ostatniego  wieku  wolności ( 1764, 1772, 1773, 1788-1792, 1791, 1792, 1793, 1794, 1795, 1797,1807, 1812, 1815 )
·     osobistości  oświeceniowej  Polski
·     ośrodki  kultury  tego  okresu ( np. Warszawa , Kraków)
·     oświecenie  w  Europie (  trzy  kierunki  stulecia : klasycyzm sentymentalizm, rokoko ) , filozofowie : Wolter, Kant

                              -  wykorzystanie  płyty  CD.- ROM  , pakiet “Europa  na    co  dzień “


4. Prezentacja  przydzielonych  zadań , uczniowie  referują  w zespołach  zadania , wykorzystują  przygotowane  stroje  epok..  Prezentacja odbywa się dla uczniów z klas równoległych..
5. Ocena  pracy  w  zespołach , wymiana  doświadczeń .
6. Ewaluacja  zajęć , atmosfera, zaangażowanie w  grupie.

  VI . Podsumowanie.

          Scenariusz  przedstawionych  zajęć  ukazuje  związki  historii Polski. z  państwami  Europy  w wieku  XVI, XVII , XVIII  i  XIX . Jego  celem jest  między  innymi  rozbudzić  szacunek  dla  historii  własnego narodu i  tych , gdzie  nasi  rodacy  walczyli , działali  i  tworzyli . Wybrane epoki  ukazują  tak  wiele  myśli , doświadczeń . W  XVI  wieku  Włochy  są  kolebką  renesansu , jawią  się  tu  nowe  myśli , które  promieniują  na  całą  Europę . To  już  wtedy  Kraków  jest  ośrodkiem  kulturypolskiej . Bona  Sforza  przywozi  z  Włoch  najnowsze  nowinki  dotyczą
ce  sztuki. Wiek  XVII  to  dziwny  wiek - wojny , inkwizycja , artyści hołdują  bogactwu  formy. W  Polsce  rządy  szlachty  doprowadziły  do osłabienia  władzy  królewskiej. Szlachta  i  magnateria  patrzy  w  stronę Europy , ocenia  wzorce , jest  kosmopolityczna . Ale  jest  i  też  obóz patriotyczny  i  waleczny .
Oświeceniową  Europę  cechuje  natomiast  rozum, doświadczenie  i  wiedza ( “ myślę , więc jestem “ ) . W  tym  czasie  Włoch  Bernardo  Belotto Canaletto  był  wiernym  malarzem  Warszawy. Przegląd  wybranych epok kończy  romantyzm, gdzie  uczucia, wiara  stają  się  silniejsze  niż  rozum.
Polski  romantyzm  to  nie  to samo co w  Europie, ponieważ  obfituje w  wydarzenia  historii ( zrywy  wolnościowe ) , wspaniałe  dzieła . Trwają  zabory , Polski  nie  ma  na  mapie  Europy. To  co  w  innych krajach  było  modą , u nas  splotło  się  z  historią .Nie  ma  samodzielnej Polski , kongres  wiedeński  uporządkował  sprawy  Europy . Powstanie styczniowe  kończy  epokę  romantyzmu . Jest  więc  historia  nauczycielką  życia , ale  jej  wydarzenia  trzeba  dok ładnie  poznać . Szczególnie te , które  mówią  o  tym , że  Polacy  brali udział  w  wydarzeniach  innych  narodów  Europy .    

          `